«Τελευταίο αντίο» στον Νίκο Παππά
Ασπίς. Λόγχη, Σφενδόνη και Βέλος. Ακόμα θυμάμαι τα τέσσερα αυτά αντιτορπιλικά τύπου Φλέτσερ δεμένα στο ναύσταθμο της Σαλαμίνας. Πιο φημισμένο απ’ όλα το θρυλικό Βέλος.
Με ιστορικό κυβερνήτη του μια τις εμβληματικότερες φυσιογνωμίες της ελληνικής αντίστασης κατά τη δικτατορίας. Το ναύαρχο Νίκο Παππά που πέθανε χθες στα 83 του χρόνια στο σπίτι του μετά από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο.
Τον θυμάμαι και αυτόν τον αγέρωχο Κουμιώτη καπετάνιο με το βλοσυρό βλέμμα αλλά το κάπως μελαγχολικό ύφος, την ενθαρρυντική φωνή και το ξεχωριστό παράστημα. Υπηρετούσα ναύτης στον Ναύσταθμο στις αρχές της δεκαετίας του 80 όταν είχε μόλις αναλάβει το πόστο του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού. Ωστόσο η θέση του φάνταζε λιγότερη από το μύθο που τον περιέβαλλε. Για μας που υπηρετούσαμε τη θητεία μας στο Πολεμικό Ναυτικό της χώρα εκείνη την εποχή ήταν λιγότερο δέος ή σεβασμός, και κάτι περισσότερο από τιμή να βρισκόμασταν υπό τις διαταγές ενός ολοζώντανου θρύλου με σάρκα και οστά. Ο απόηχος από την ηρωική δράση του στον αγώνα κατά τη χούντας ήταν, τότε, ακόμα έντονος. Και ο Νίκος Παππάς ένας άνθρωπος με ήθος και ιδανικά, ένας αξιωματικός που τιμούσε τον όρκο και δόξαζε τη στολή του , υλοποιούσε παραστατικά αυτό που αποκαλείται γνήσιος μαχητής της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Δεν ήταν απλά ένας ακόμα ανώτατος αξιωματικός με σιρίτια στο πέτο, πλάκα στον ώμο και κλάρα στο πηλίκο. Ήταν ένα φαινόμενο αντίστασης, ηρωισμού και αυταπάρνησης εκδηλωμένο σε δύσκολες ώρες για τη πατρίδα.
Δεν ξέρω αν σήμερα 40 χρόνια μετά την «ανταρσία» κατά της χούντας των Συνταγματαρχών στο αντιτορπιλικό Βέλος με κυβερνήτη τον τότε αντιπλοίαρχο Παππά, η ιστορία αυτή διδάσκεται τουλάχιστον στη σχολή ναυτικών δοκίμων. Δεν ξέρω αν γίνεται κάποια τελετή σε ανάμνηση εκείνου του γεγονότος που ως ενέργεια ξεσήκωσε τη παγκόσμια κοινή γνώμη κατά της δικτατορίας στη Ελλάδα. Αυτό που ξέρω είναι ότι ο Νίκος Παππάς , ένας άνθρωπος που δεν σταματούσε μπροστά σε τίποτα που παραβίαζε τις αξίες του, ήταν πρωτεργάτης μιας ιστορικής στιγμής για τη δημοκρατία. Στέλεχος της οργάνωσης στο Ναυτικό που συμμετείχε σε όλες τις διαδικασίες για το στήσιμο του μηχανισμού και τη σχεδίαση της ανατροπής της δικτατορίας, πήρε μια μοναδικά συνειδητή πρωτοβουλία όταν το Κίνημα είχε ήδη προδοθεί. Όταν ήδη είχαν συλληφθεί και βασανίζονταν αξιωματικοί συνάδελφοί του, αποφάσισε να αποχωρήσει από την άσκηση του ΝΑΤΟ, στην οποία συμμετείχε με το πλοίο που κυβερνούσε και να ζητήσει πολιτικό άσυλο στην Ιταλία. Κατάφερε έτσι ισχυρό πλήγμα στη χούντα, ανανεώνοντας την αντίσταση και δημιουργώντας αίσθηση στο εξωτερικό. Και ταυτόχρονα να καταδείξει πως τη στρατιωτική δικτατορία στην Ελλάδα δεν στηρίζουν όλοι στις Ένοπλες Δυνάμεις αναπτερώνοντας παράλληλα τις ελπίδες του ελληνικού λαού για αποτίναξη της χούντας .
Ήταν Μάιος του 1973 όταν ανακοινώνει εν πλώ στο πλήρωμά του Βέλος την απόφασή του να στραφεί κατά της χούντας και να καταπλεύσουν στο Ιταλικό λιμάνι Φιουμιτσίνο. Στη γέφυρα η πλειονότητα των ανδρών του πανηγυρίζουν. Αποχωρούν της άσκησης, και τριάντα ένας ζητούν πολιτικό άσυλο σε Ιταλικό έδαφος. Ο Παππάς έχει φροντίσει ώστε το εγχείρημά του να το ακολουθήσουν όσοι είναι άγαμοι, χωρίς οικογενειακές υποχρεώσεις, ως επί το πλείστον νεαρής ηλικίας μόνιμοι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί. Και το κυριότερο να κράτησαν τη συνοχή τους στην περιπέτεια που δεν γνωρίζουν πόσο θα κρατήσει και πού θα τους βγάλει . Πίσω στην Ελλάδα έχει αρχίσει κιόλας η ποινική δίωξη και η παραπομπή τους ως “στασιαστές” και λιποτάκτες, ενώ ο Παππάς ως επικεφαλής συντονίζει στα ξένα τις προσπάθειες για την επιβίωση όλων και την εύρεση εργασίας στη συνέχεια. Όμως η κύρια προσπάθειά τους είναι οι ενέργειες κατά του απριλιανού καθεστώτος. Η αλήθεια είναι ότι το πλήρωμα σκόρπησε σταδιακά σε όλη την Ευρώπη , δυσκολεύτηκαν να βρουν δουλειά για να συντηρηθούν ενώ παράλληλα έτρεχαν σε κάθε εκδηλώσει κατά του στρατιωτικού καθεστώτος των Αθηνών
Όσο θαρραλέος και να είναι κανείς θέλει κότσια για να αψηφήσει μια καριέρα, να θυσιαστεί στη μοναξιά της ξενιτιάς, να αντέξει μια δοκιμασία χωρίς ορατό ορίζοντα τέλους. Και πάνω απ’ όλα θέλει ψυχή να υποστηρίξει ένα χρέος τιμής προς τη δημοκρατία και όχι ένα φόρο υποταγής προς το θρόνο, όπως υπέθεταν όσοι δεν γνώριζαν το Νίκο Παππά. Η περιπέτεια του κυβερνήτη και το οδοιπορικό του πληρώματος κράτησε 14 μήνες. Τον Ιούλιο του 1974 τα στελέχη του Βέλους σπεύδουν στην Ελλάδα με την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο πρόθυμοι να πολεμήσουν κατά του εισβολέα. Με την επάνοδο της δημοκρατίας αποκαθίστανται και οι περισσότεροι σταδιοδρομούν στο Πολεμικό Ναυτικό. Ο αποχώρησε το 1986 από τη θέση του Α/ΓΕΝ και αποστρατεύθηκε με το βαθμό του Αντιναυάρχου.
Κατ’ επανάληψη αρνήθηκε να συμμετάσχει σε κομματικούς σχηματισμούς και ψηφοδέλτια γιατί ,όπως έλεγε δεν ήθελε «να λάβει κομματικά χαρακτηριστικά μια προσπάθεια που αποσκοπούσε μόνο στην επαναφορά της Δημοκρατίας για όλους τους Έλληνες»
Αποτόλμησε τη συμμετοχή σε κυβερνητικό σχήμα κατά τη διάρκεια της πολιτικής κρίσης του 1989-90 υπηρετώντας ως Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας στην υπηρεσιακή κυβέρνηση του Ιωάννη Γρίβα καθώς και στη κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Ξενοφώντα Ζολώτα. Έκτοτε αποτραβήχτηκε με σεμνότητα στην οικογένεια του, τη σύζυγό του Χαρίκλεια Παπαναστασίου και τους δύο γιους τους. Πάνε καμιά δεκαριά χρόνια όταν τον είδα τελευταία φορά να περπατά κοτσονάτος και αειθαλής με την εγγονή του στη Φωκίωνος Νέγρη στο ύψος του Σελέκτ . Δεν ήξερα αν έπρεπε να τον χαιρετήσω, στάθηκα όμως για λίγο προσοχή ως δείγμα ευγνωμοσύνης στη μεγάλη του γενναιοψυχία που με τα χρόνια έχει απλά ξεχαστεί.
Β. Πήλος
Via : www.matrix24.gr
