Πώς το «Survivor» δεν είναι απλώς ένα παιχνίδι. Εφιαλτικές σκέψεις επιστημονικής φαντασίας.

της Αλεξάνδρας Τσόλκα

Στη Ρώμη, αιώνες πριν, οι πολίτες αλλά και οι δούλοι ξέχναγαν την αναλωσιμότητά τους, τη φτώχεια, την απαξίωσή τους απ’ τους ισχυρούς της εποχής, με «άρτο και θεάματα», στο πλαίσιο των θριάμβων της αυτοκρατορίας. Κι εμείς, το 2017, σε μια χώρα που σπαράζεται απ’ τις τιμωρίες των νέων αυτοκρατορικών ισχυρών, από την κανονική πείνα, τη μόνιμη υποχρέωση, και που οι ελάχιστοι πλούσιοί της και οι κυβερνήσεις την υποβάλλουν σε συνεχή δουλική εργασία και πληρωμές, χαζεύουμε τις νύχτες τηλεπαιχνίδια πείνας και εξαθλίωσης. Γνωρίζουμε όλοι μας για τα πατικωμένα κρουασάν, την πλαστική φέτα και τον κατεψυγμένο μουσακά ως έπαθλα, τις «ασυλίες» που ξεφτιλίζουν την έννοια της επίσημης προστασίας από καταδιώξεις, και ανάγουμε σε ολυμπιακούς αγώνες το να τρέχουν σαν σε παιχνίδια κατασκήνωσης κάτι ιδρωμένοι μαντραχαλαίοι και κάτι γυμνές σχεδόν στάρλετ.

Και να που η συγγραφέας των «Hunger Games», των βιβλίων που γίνανε και ταινίες, βγαίνει πραγματική. Πώς αλλιώς; Οι περισσότεροι συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας άλλωστε, έχουν σπουδάσει και μελετήσει το παρελθόν της ανθρωπότητας και καθένας από αυτούς μπορεί, όπως είπε ο Τζ. Γκ. Μπάλαρντ, «να κοιτάζει τις συνειδητές και ημι-συνειδητές αντιδράσεις μας σε όλων των ειδών τις τάσεις που ξεχύνονται προς το μέρος μας από το μέλλον». Είπε ακόμα ο Μπάλαρντ ότι «η μεγαλύτερη αξία της επιστημονικής φαντασίας είναι η πρόβλεψη του παράξενου πνευματικού περιβάλλοντος του μελλοντικού κόσμου». Τι κακό μας βρήκε, αν είναι έτσι, αφού χαζεύουμε υπνωτισμένα, ένας λαός ολόκληρος, το «Survivor», και από πάνω τσακωνόμαστε γι’ αυτό.

Για το «Αγώνες πείνας», η συγγραφέας Σούζαν Κόλινς παραδέχεται ότι το εμπνεύστηκε όταν κάποια στιγμή, κάνοντας ζάπινγκ στην τηλεόραση, είδε το «Survivor» ή κάποιο παρόμοιο, ακραίο παιχνίδι επιβίωσης και σε ένα άλλο κανάλι παρακολούθησε ρεπορτάζ από την εισβολή στο Ιράκ. Οι εικόνες «άρχισαν να αναμειγνύονται με έναν ιδιαίτερο τρόπο» και γεννήθηκε η ιδέα για το βιβλίο αυτό, που προειδοποιεί για μια εφιαλτική κοινωνία πριν φτάσει να υπάρξει –αν και νάτη, τη ζούμε.

Ακραία φτώχεια, πείνα, καταπίεση, χειραγώγηση των μαζών, πόλεμοι και παγκόσμια αποτελέσματα, άστεγοι και ανέστιοι, θύματα εμφυλίων, θρησκευτικοί φονταμενταλισμοί. Έλλειψη βασικών αγαθών για τους πολλούς και αλόγιστη σπατάλη και αμύθητος πλούτος για πολύ λίγους. Τους λίγους που βάζουν ένα τηλεοπτικό προϊόν θανάτου να αποκοιμίζει τους εξαθλιωμένους, με ταυτίσεις και τάχα έρωτες και φτιαχτούς καβγάδες, μέχρι θανάτου. Εμείς, στην ελληνική εκδοχή της πραγματοποίησης αυτού του απάνθρωπου μέλλοντος, ως απλή ψυχαγωγία νεκρούς ακόμα δεν είχαμε. Στη γαλλική εκδοχή, ένα αγόρι πέθανε από καρδιά. Ο γιατρός του τηλεοπτικού προγράμματος δέχτηκε τόσο μπούλινγκ, που αυτοκτόνησε. Και ενώ το βιβλίο μάς φωνάζει να προσέξουμε, αποτελεί πάντα μια γενναία σάτιρα, μια ακραία απεικόνιση των τηλεοπτικών ριάλιτι, σαν αυτό που αποβλακωμένα και εθιστικά παρακολουθούμε.

Έχουμε σ’ αυτή τη μελλοντική κοινωνία φόρους απίστευτους, τηλεορασοποίηση της ζωής, όλα να γίνονται για τους χορηγούς, λατρεία της εικόνας που κρύβει την εξαθλίωση, κυβερνητικό έλεγχο, ανυπαρξία της προσωπικής ανεξαρτησίας, παντοδύναμους τηλεαστέρες κολλητούς με τους πάμπλουτους και τους κυβερνήτες που αποφασίζουν ποιος ζει και ποιος πεθαίνει.

Ξεχωρίζουν από όσους πεινάνε στους δρόμους και στην προσφυγιά οι πλούσιοι, οι όμορφοι και οι αθλητικοί τύποι. Αυτοί θα επιβιώσουν. Φασιστικός καιάδας για τους χοντρούς, τους φτωχούς, τους άσχημους, τους αδύναμους, τους γενετικά ατελείς. Όλα αυτά με μια πλήρη κατασκόπευση, που όλοι επιθυμούν κιόλας, καταγεγραμμένη από κάμερες και όπου η προσωπική ζωή είναι ανύπαρκτη. Αυτά για τα βιβλία και τις κινηματογραφικές εκδοχές τους.

Για τη ζωή –τη δικιά μας ζωή– ε, ναι, το «Survivor» είναι απλά ένα πρόγραμμα. Που ‘χει γίνει φαινόμενο. Που αναλύεται. Που μας διασκεδάζει αν οι άλλοι πεινάνε, ανταγωνίζονται, βγάζουν άσχημους εαυτούς κατηγορώντας ο ένας τον άλλο, κάνουν ύπουλες στρατηγικές, δεν εμπιστεύονται –και όλα γίνονται για τους χορηγούς. Ο μέγας προφήτης Όργουελ έλεγε «ανακεφαλαιώνοντας, μια ιεραρχική κοινωνία δεν είναι δυνατή παρά μόνο αν βασίζεται στη φτώχεια και στην άγνοια». Ω! Τι σημασία έχει; Απόψε, πεινασμένα, θα δούμε αν θα φύγει ο Αγγελόπουλος, η γυμνάστρια ή ο Σπαλιάρας απ’ τους «διάσημους» που πεινάνε… Σσσσς… αρχίζει…

Via : like.philenews.com