Στον απόηχο του Μουντιάλ στο Κατάρ, οι σχεδιασμοί για ένα ακόμα ποδοσφαιρικό «προϊόν» πυροδοτούν τις διαμάχες για μεγαλύτερο κομμάτι της «πίτας» των κερδών

Tην περασμένη Κυριακή έπεσε η αυλαία του Μουντιάλ του Κατάρ, με την Εθνική Αργεντινής να στέφεται τροπαιούχος εντός αγωνιστικού χώρου και, έξω απ’ αυτόν, τη FIFA και τις πολυεθνικές να κατακτούν τον …τίτλο στα κέρδη της διοργάνωσης, που στιγματίστηκε από τους θανάτους χιλιάδων εργατών στα έργα υποδομής όλα τα προηγούμενα χρόνια αλλά ακόμα και κατά τη διάρκεια των αγώνων. Ουδόλως βέβαια «ίδρωσε το αυτί» των διοικούντων την Παγκόσμια Συνομοσπονδία, ούτε των χορηγών της διοργάνωσης, που με «βιτρίνα» τα όσα – ομολογουμένως συναρπαστικά – έγιναν μέσα στα γήπεδα επιχείρησαν να σκορπίσουν τη βαριά σκιά με φανφάρες και μεγαλοστομίες για μια «ιστορική διοργάνωση», την «καλύτερη στην Ιστορία» κ.λπ.

Ωστόσο, όπως φαίνεται οι διοικούντες του παγκοσμίου ποδοσφαίρου δεν έμειναν μόνο στην προσπάθεια εξιλέωσης της διοργάνωσης του Κατάρ, αλλά μέσω αυτής φρόντισαν να διαφημίσουν και τα μελλοντικά τους σχέδια, προσδοκώντας το άνοιγμα νέων διαδρομών για μεγαλύτερα κέρδη. Ετσι, λίγο πριν το φινάλε της φετινής διοργάνωσης το θέμα των σαρωτικών αλλαγών (αύξηση των ομάδων σε 48, νέος τρόπος διεξαγωγής κ.λπ.) στο Μουντιάλ του 2026, που πρόκειται να συνδιοργανωθεί από ΗΠΑ, Μεξικό και Καναδά, επανήλθε στο προσκήνιο, με τα τελικά προς έγκριση σχέδια να προκαλούν εκ νέου αντιδράσεις. Παράλληλα, με τη FIFA να έχει την τιμητική της και να βρίσκεται στο παγκόσμιο προσκήνιο αυτήν την περίοδο, φάνηκε να είναι η κατάλληλη ευκαιρία να ανακινηθεί το ζήτημα των αλλαγών και του γενικότερου «λίφτινγκ» στο περίφημο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων, οξύνοντας περαιτέρω τους εσωτερικούς ανταγωνισμούς με τις Ομοσπονδίες των ηπείρων, και κυρίως με τη μεγάλη αντίπαλο της FIFA, την UEFA.

Το νέο «προϊόν» και η μάχη των χορηγών

Δεν είναι η πρώτη φορά που στο πλαίσιο της εμπορευματοποίησης του ποδοσφαίρου – και εν γένει του αθλητισμού – παραδοσιακές διοργανώσεις αλλάζουν μορφή προκειμένου να γίνουν πιο «ελκυστικές» ως «προϊόντα» και να «πουλάνε» καλύτερα. Στο φόντο αυτό, στους διεθνείς ανταγωνισμούς της ποδοσφαιρικής βιομηχανίας εντάσσονται οι προθέσεις της FIFA για σαρωτικές αλλαγές (και) στο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων. Μια διοργάνωση στην οποία ουσιαστικά είχαμε τη μετατροπή του πάλαι ποτέ τελικού του Διηπειρωτικού Κυπέλλου, μεταξύ του πρωταθλητή Ευρώπης και του πρωταθλητή Λατινικής Αμερικής, σε ένα τουρνουά με τη συμμετοχή των πρωταθλητριών ομάδων όλων των ηπείρων.

Στόχος της FIFA είναι να ανακτήσει ηθικά και οικονομικά τον ρόλο και το μερίδιό της στην «πίτα» των κερδών του παγκόσμιου εμπορευματοποιημένου ποδοσφαίρου, μετά τη χασούρα και τις αλλαγές στο προηγούμενο «status» τις οποίες προκάλεσαν οι αποκαλύψεις για διαφθορά. Το 2018 τελικά ανακοινώθηκαν τα πλάνα των σαρωτικών αλλαγών στη διοργάνωση, με προφανή σκοπό την «αναβάθμισή» της σε ένα πιο «ελκυστικό», εμπορικό «προϊόν», προσφέροντας επιπλέον στη FIFA την ευκαιρία να ανοίξει τον δρόμο σε νέες χορηγικές συμφωνίες με πολυεθνικές.

Εξάλλου, στην αγορά του εμπορευματοποιημένου ποδοσφαίρου είναι συνηθισμένες οι περιπτώσεις είτε παραδοσιακών διοργανώσεων που υπέστησαν ισχυρό «λίφτινγκ» (π.χ. Κύπελλο Πρωταθλητριών σε Champions League) είτε της δημιουργίας νέων (π.χ. Conference League, Nations League), με τις αλλαγές να συνοδεύονται πάντα από καινούργιες συμφωνίες με πολυεθνικές – χορηγούς. Νέες συμφωνίες που ενισχύουν τον ρόλο των πολυεθνικών σε σχέση με παλιότερες συμφωνίες, ή ακόμα ανοίγουν την πόρτα για να μπουν στο «παιχνίδι» νέοι «παίκτες». Χαρακτηριστικό είναι ότι για την πρώτη «αναβαθμισμένη» διοργάνωση Παγκοσμίου Κυπέλλου Συλλόγων, που προβλεπόταν (πριν την πανδημία) να διεξαχθεί το 2021, ως επικρατέστερη «οικοδέσποινα» εμφανιζόταν η Κίνα, ενώ προς τα τέλη του 2019 σοβαρό ενδιαφέρον είχαν εκδηλώσει και οι ΗΠΑ.

Στόχος ένα «Μουντιάλ Συλλόγων»

Αν και η πρόθεση της FIFA ήταν τα νέα πλάνα να εφαρμοστούν από το 2021 και έπειτα, η πανδημία του κορονοϊού και οι παγκόσμιες συνέπειές της ανέβαλαν τους εν λόγω σχεδιασμούς. Ομως δεν τους ακύρωσαν, με την Παγκόσμια Συνομοσπονδία να ανασκουμπώνεται και να μεταθέτει τις αλλαγές για το 2025, όπως προκύπτει από τα όσα ειπώθηκαν πρόσφατα στο Κατάρ από τον ίδιο τον πρόεδρό της, Τζιάνι Ινφαντίνο.

Στο νέο πρότζεκτ προβλέπεται η αύξηση του αριθμού των ομάδων που συμμετέχουν στο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων σε 32, με τη νέα διοργάνωση να διεξάγεται κάθε τέσσερα χρόνια, αρχής γενομένης από το 2025, προλογίζοντας έτσι τρόπον τινά το εκάστοτε Μουντιάλ της επόμενης χρονιάς. Παράλληλα αναδεικνύεται η σαφής πρόθεση της FIFA να αναβαθμίσει τον ρόλο της και σε επίπεδο διοργανώσεων συλλόγων (οι οποίοι «πουλάνε» και πολύ περισσότερο από τις Εθνικές ομάδες, με εξαίρεση το Μουντιάλ), με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το κυνήγι των κερδών.

Είναι προφανές ότι μέσω της δημιουργίας ενός «Μουντιάλ Συλλόγων», όπως προβλέπουν τα νέα σχέδια, η Παγκόσμια Συνομοσπονδία προσθέτει στη «φαρέτρα» της, στον αδυσώπητο ανταγωνισμό κυρίως με τις Συνομοσπονδίες των ηπείρων, ένα δεύτερο ισχυρό «προϊόν» μετά το Μουντιάλ, διατηρώντας παράλληλα την πρωτοκαθεδρία στο φίλαθλο ενδιαφέρον για δύο συνεχόμενα καλοκαίρια κάθε φορά: Παγκόσμιο Συλλόγων 2025 – Μουντιάλ 2026 κ.ο.κ.

Ενδεικτικό είναι ότι η FIFA, διαφημίζοντας προς τους συλλόγους το νέο εγχείρημα, έχει κάνει λόγο για ένα ποσό της τάξης των 200 εκατ. ευρώ που θα μοιραστεί σε όσους θα παίρνουν μέρος – με τα κέρδη στα οποία αποβλέπει η ίδια να είναι, φυσικά, ακόμα μεγαλύτερα.

Αντιδράσεις και όξυνση των ανταγωνισμών

Οι σχεδιασμοί του Ινφαντίνο προφανώς δεν ενθουσιάζουν τους ανταγωνιστές της FIFA, και κυρίως τη μεγάλη της αντίπαλο, UEFA, που βλέπει τα νέα εγχειρήματα της πρώτης να έχουν άμεσο αντίκτυπο στα δικά της «προϊόντα», και μάλιστα με συνέπειες στο αγωνιστικό καλεντάρι.

Οι δύο Συνομοσπονδίες ειδικά τα τελευταία χρόνια μοιάζουν να δίνουν …αγώνα δρόμου για το ποια θα εφαρμόσει περισσότερες και πιο προσοδοφόρες αλλαγές στις υπό την αιγίδα της διοργανώσεις, έχοντας συμμάχους η καθεμιά διάφορες πολυεθνικές, συχνά ανταγωνιστικές μεταξύ τους σε ευρύτερο εμπορικό επίπεδο. Σε πρόσφατο δημοσίευμά της η αγγλική «Daily Mail» ανέφερε τις προσπάθειες του Ινφαντίνο, κατά τη διάρκεια του Μουντιάλ στο Κατάρ, να εντείνει τις πιέσεις προς την Ενωση Ευρωπαϊκών Συλλόγων (ΕCA) και τους εκπροσώπους των ισχυρότερων ομάδων της γηραιάς ηπείρου προκειμένου να συναινέσουν στα σχέδιά του. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, δεν βρήκε ανταπόκριση, καθώς τα ευρωπαϊκά κλαμπ δεν δείχνουν «ζεστά» για μια τέτοια διοργάνωση. Χαρακτηριστικά, ο Ινφαντίνο απουσίασε από τη συνέλευση της ECA στην Ντόχα, έχοντας συνειδητοποιήσει ότι το πλάνο του δεν είχε απήχηση μεταξύ των 220 συλλόγων – μελών, παρά τα χρήματα που έχει τάξει στις ομάδες ως αντάλλαγμα για τη συμμετοχή τους. Στην εν λόγω συνέλευση εκφράστηκαν αρκετές επιφυλάξεις για τα νέα σχέδια, με μεγάλη μερίδα των ομάδων να δηλώνουν την αντίθεσή τους.

Την ίδια ώρα, δεν ήταν λίγοι όσοι συνέδεσαν τη στάση της ECA απέναντι στους σχεδιασμούς της FIFA και με τις εξελίξεις στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο τα τελευταία χρόνια. Σημειωτέον, η ECA αρχικά εμφανιζόταν θετική προς το νέο εγχείρημα της FIFA, όταν αυτό παρουσιάστηκε σε μια χρονική περίοδο έντονων ανταγωνισμών στην Ευρώπη, με τις ομάδες να απαιτούν ολοένα και περισσότερα χρήματα από την UEFA. Τα χρήματα τελικά δόθηκαν από την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία, μέσω και των νέων αλλαγών στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, που λειτούργησαν ως απάντηση στα σχέδια των ισχυρότερων ομάδων το 2021 για τη δημιουργία μιας κλειστής – ανεξάρτητης Λίγκας (ESL). Τη δεδομένη περίοδο, UEFA και ΕCA έδειξαν να έρχονται πιο κοντά, απέναντι στο εγχείρημα της ESL, που υποστήριζαν μόνο μερικοί από τους λεγόμενους ισχυρούς συλλόγους, αποκλείοντας πλήθος άλλων. Πρόσφατα μάλιστα η αγαστή σχέση των δύο πλευρών έδειξε να περνάει σε άλλο επίπεδο, με τα σχέδια δημιουργίας κοινοπραξίας που θα έχει λόγο στη διαχείριση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων, καθώς και στις νέες αλλαγές που προωθεί η UEFA από το 2024 στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.

Πηγή : https://www.rizospastis.gr

 

Μπ. Τσ.