Σε δοκιμασία η παραγωγή και η αγορά
Συνηθισμένη, σε κεντρικές πλατείες και δρόμους, καθώς και έξω από βιβλιοπωλεία, η εικόνα συσσωρευμένων βιβλίων, παλιών και νεότερων, που προσφέρονται σε δελεαστικές τιμές.
Πρόκειται προφανώς για στοκ που έχει ξεμείνει σε αποθήκες εκδοτών, ξεπούλημα από κληρονόμους (όσο όσο ή και τσάμπα), που βολεύει τους, περιστασιακούς κυρίως, έμπορους του χώρου και τους βιβλιόφιλους, αλλά όχι τους πραγματικούς επαγγελματίες και ενδιαφερόμενους.
Απόδειξη το λουκέτο σε εκδοτικούς οίκους και βιβλιοπωλεία (μικρά αλλά και μεγάλα), η συρρίκνωση της παραγωγής και εύρωστων στο κοντινό παρελθόν εκδοτών.
Λέει συγκεκριμένα ο Γιώργος Δαρδανός των εκδόσεων Gutenberg, χρόνια στα προβλήματα του κλάδου:
Η ενιαία τιμή
«Ο κλάδος του βιβλίου βρίσκεται αντιμέτωπος τόσο με τα συσσωρευμένα παλιά προβλήματά του όσο και με άλλα νεότερα που προέκυψαν κυρίως τα δυο-τρία τελευταία χρόνια.
»Τα νέα επιβαρυντικά για τον κλάδο μέτρα, όπως η ουσιαστική κατάργηση της ενιαίας τιμής του βιβλίου, η αύξηση του ΦΠΑ κατά 18% στα προϊόντα και στις εργασίες παραγωγής του, οι διανομές “δωρεάν” βιβλίων από τις εφημερίδες, η λεηλασία των χρημάτων που προορίζονταν για τις σχολικές βιβλιοθήκες, αλλά και η επί πολλά έτη συνεχιζόμενη οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας, έχουν κάνει τα πράγματα δυσβάσταχτα αφού εκ των πραγμάτων η αγοραστική ικανότητα των αναγνωστών είναι ελάχιστη».
Και περνάω σε μερικά από τα θέματα που θίγει ο εκδότης (σε εισαγωγικά), συν κάποιες δικές μου πληροφορίες –ό,τι χωρέσει η σελίδα:
■ «Η ενιαία τιμή του βιβλίου ξεκίνησε από τη Γαλλία με πρωτοβουλία του γνωστού μας υπουργού Πολιτισμού Ζακ Λανγκ, με στόχο να στηριχτεί το ποιοτικό βιβλίο και ο πλουραλισμός στη μόρφωση και την ενημέρωση, ο οποίος θίγεται από την επικράτηση της κουλτούρας των μπεστ σέλερ εμπορικών βιβλίων». Η ενιαία τιμή ισχύει ήδη σε 13 ευρωπαϊκές χώρες.
Στην Ελλάδα νομοθετήθηκε το 1997 για να καταργηθεί το 2014, με τον τότε αντιπολιτευόμενο ΣΥΡΙΖΑ να υπόσχεται ότι όταν γίνει κυβέρνηση θα το καταργήσει, αλλά ώς τώρα δεν έχει πράξει τίποτα. Κι ήταν σε μια συζήτηση στη Βουλή τον περασμένο μήνα, όπου, έπειτα από ερώτηση του βουλευτή του κυβερνώντος κόμματος Τάσου Κουράκη, ο τότε υπουργός Πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς αναφέρθηκε σε μια επιτροπή που έχει συσταθεί από ανθρώπους που ασχολούνται με το βιβλίο (εκδότες, συγγραφείς, τυπογράφους κ.λπ.), προκειμένου να παρουσιάσει στο υπουργείο συγκεκριμένες προτάσεις. Οπότε το θέμα (τόσο περίπλοκο πια…) περνάει στη διάδοχο του κ. Μπαλτά.
Προσφορές εφημερίδων
■ «Οι εφημερίδες, αφού διέλυσαν κυριολεκτικά τον χώρο της μουσικής με την προσφορά CD κάθε είδους, κάνουν πλέον το ίδιο όσον αφορά το βιβλίο. Είναι όμως πραγματική προσφορά αυτή; Κάτω από ποιες συνθήκες γίνεται; Και πώς οι εφημερίδες ανταγωνίζονται αθέμιτα τους φορείς του βιβλίου; Επίσης μέγα θέμα τίθεται με τα επιστρεφόμενα βιβλία της προσφοράς.
Τι γίνονται τα βιβλία αυτά; Κανονικά θα έπρεπε να είναι εκτός κυκλοφορίας μετά το τέλος της προσφοράς. Αντ’ αυτού οι εφημερίδες τα “δωρίζουν” σε δήμους, οι οποίοι τα διαθέτουν έναντι κάποιου αντιτίμου με αδιαφανείς διαδικασίες, είτε τα αγοράζουν έμποροι οι οποίοι τα μεταπωλούν με επίσης αδιαφανείς διαδικασίες. Τι γίνονται τα χρήματα που εισπράττονται με αυτές τις ταχτικές;».
■ Οσον αφορά τις σχολικές βιβλιοθήκες, έχω ήδη αναφερθεί στο παρελθόν σ’ αυτή τη σελίδα, με στοιχεία κυρίως από τον κ. Δαρδανό, ο οποίος προσθέτει:
Αν οι σχολικές βιβλιοθήκες λειτουργήσουν κανονικά, θα μπορούσαν να παίξουν ζωτικό ρόλο, όχι μόνο στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των παιδιών αλλά κυρίως στην ίδια τη διδακτική–μαθησιακή, όπως άλλωστε γίνεται σε όλες τις προηγμένες χώρες του κόσμου
Τότε ήταν ο υπουργός Παιδείας Γεράσιμος Αρσένης, ο οποίος είχε κάνει ένα γενναίο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση, το οποίο στη συνέχεια βάλτωσε και τα χρήματα που προορίζονταν γι’ αυτό τον σκοπό πήγαν άγνωστο πού…
Στο θέμα αυτό πάντως κάτι υποσχέθηκε ο, τέως πλέον, υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης στην πρόσφατη Εκθεση Βιβλίου στο Ζάππειο. Και τώρα που δεν είναι εκεί;
Κι ας κλείσω το παρόν κείμενο με την εικόνα ενός ταλαίπωρου πρόχειρου βιβλιοπώλη, σ’ έναν πεζόδρομο κοντά στην πλατεία Συντάγματος, ο οποίος, καθώς δεν είχε φαίνεται πουλήσει τίποτε ώς εκείνη την ώρα, προέτρεπε με τον δικό του τρόπο: «Πάρτε κανένα βιβλίο, γαμώτο…».
Στο πλαίσιο
Ενδέχεται κάποιοι βιβλιόφιλοι, διαβάζοντας το παραπλεύρως θέμα, να σκεφτούν: «Τι με νοιάζει εμένα αν πλήττεται ο κλάδος των εκδοτών και των βιβλιοπωλών; Για εμένα έχει σημασία ότι μπορώ ν’ αγοράζω φτηνά βιβλία».
Σωστό, από αυτή την άποψη, για την ώρα. Είναι όμως βέβαιο ότι στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον θα πληγεί το καλό βιβλίο, γιατί ποιος εκδότης θα δέχεται πλέον να το βγάλει, έτσι όπως καναλιζάρεται το αναγνωστικό κοινό;
Ηδη υπάρχουν συγγραφείς, πολύ γνωστοί μάλιστα, που θεωρούν τον εαυτό τους τυχερό αν βρουν εκδότη χωρίς να πληρώσουν το πόνημά τους – για να πουληθεί άγνωστο πόσο.
***
«Εκανα λάθος. Αν ήταν να ξεκινήσω πάλι την ενοποίηση της Ευρώπης, θα ξεκινούσα από την πολιτική και τον πολιτισμό, όχι από τις αγορές», είχε πει, λίγο πριν πεθάνει, ο Ζαν Μονέ, ένας από τους πατέρες της ενοποίησης της Ευρώπης, και το μεταγράφει ο συγγραφέας Πέτρος Μάρκαρης απαντώντας σε σχετική έρευνα του νέου, πλούσιου σε περιεχόμενο, τεύχους του περιοδικού «Φρέαρ», που εικονογραφεί ο Αλέκος Φασιανός.
Εκεί και ένα ανέκδοτο κείμενο του Μ. Καραγάτση με τίτλο «Ο ερωτισμός των φυτών».
***
Τα «Γράμματα από τη Γερμανία» του Μίκη Θεοδωράκη, σε ποίηση Φώντα Λάδη, μετά την αναβίωσή τους, ύστερα από 50 χρόνια, το περασμένο καλοκαίρι, σε Αττικό Αλσος και Αγία Παρασκευή, την ερχόμενη Τρίτη, 29, 8 μ.μ., μεταφέρονται στο Μέγαρο Μουσικής (αίθουσα Μητρόπουλος), με ελεύθερη είσοδο.
Συναυλία-παράσταση, με τραγούδια, κείμενα και προβολές, αφιερωμένη από το Μουσείο Πολιτικών Εξόριστων Αη Στράτη, που γιορτάζει τα 10 χρόνια από την ίδρυσή του, στη μετανάστευση και το προσφυγικό. Ακρως επίκαιρη.
ΚΑΙ… Μέσα στην ανεμοζάλη: «Δάκρυσε το άλογο του Αγίου Γεωργίου»…
Via : www.efsyn.gr
